A Guide to Zamość

Zamość
Language
Please wait...
Search in the calendar
Please wait...
  • trwa: Galerie i wystawy, 39 days, do 30 December 2014

    MANUFAKTURA SATYRY - WIELOKULTUROWOŚĆ

    MANUFAKTURA SATYRY - WIELOKULTUROWOŚĆ

    Wystawa prac IV edycji Ogólnopolskiego Konkursu Satyrycznego Żyrardów 2013r.

    Wernisaż - dnia 21 listopada 2014 roku o godz.17.00.

    Wielokulturowość - współistnienia wielu kultur, wyznań, języków, narodowości, to temat Ogólnopolskiego Konkursu Satyrycznego ,,Manufaktura Satyry”, nawiązujący do niezwykłej historii miasta Żyrardowa. Wystawa pokonkursowa była prezentowana we wrześniu 2013 roku w Galerii ,,Resursa”. Oprócz prac polskich artystów zaprezentowano poza konkursem dzieła twórców z Ukrainy, Włoch, Czech, Kanady i Wielkiej Brytanii. Warto zaznaczyć, że jednym z partnerów ,,Manufaktury Satyry” jest BWA Galeria Zamojska. To już druga prezentacja żyrardowskiego konkursu w Zamościu. W czerwcu 2012 roku była pokazana wystawa ,,Miasto idealne”. Zarówno ta poprzednia, jak i obecna ,,Wielokulturowość” nawiązują do historii obu miast. Można dopatrzeć się pewnych podobieństw pomiędzy Zamościem i Żyrardowem. Oba miasta choć powstały w różnych epokach, ucieleśniają idee miasta idealnego. Zamość to idealne miasto doby renesansu, Żyrardów zaś jest idealnym miastem industrialnym powstałym w XIX wieku. Historię obu miast obok Polaków współtworzyły duże grupy cudzoziemców. Oba miasta były wielonarodowym i wielokulturowym ,,tyglem”.

    W poprzednich edycjach konkursu artyści z całej Polski zmierzyli się z takimi tematami, jak ,,Fabryka”, ,,Miasto (idealne), czy ,,Miasto ogród”. Wybór tematu kolejnej edycji konkursu był dla organizatorów wręcz oczywisty. Nie było by przecież pod koniec XIX wieku ani największej w Europie fabryki lniarskiej, ani niezwykłej osady fabrycznej, która dała początek miastu, gdyby nie trud i praca przybyszów z całej niemal Europy. Choć temat do łatwych nie należał, to prace zgłoszone do konkursu zaskakują dojrzałością i głębokim przemyśleniem tematu. Z roku na rok można zaobserwować, że twórcy coraz chętniej w swych pracach inspirują się historią Żyrardowa. Ich wiedza jest coraz bardziej pogłębiona i nie ogranicza się do podstawowych informacji dostępnych w internecie. Artyści potrafią zaskoczyć wiedzą i znajomością faktów, których nie powstydził by się niejeden pasjonat historii. W wielu pracach pojawia się motyw ceglanego muru, który tym razem nie jest czymś co dzieli. To ceglany mur, tak przecież charakterystyczny dla żyrardowskiej architektury, który przybiera symboliczne, wręcz metaforyczne znaczenie. To mur składający się z poszczególnych elementów - cegieł, połączonych w jedną całość. Choć poszczególne części są różne (zaopatrzone w symbole religijne, godła państwowe, a nawet waluty różnych państw) stanowią nierozerwalną, spójną całość. Trudno wręcz sobie wyobrazić, że ten żyrardowski mur, który połączył różne nacje i religie, mógłby być zbudowany z jednorodnych elementów. Kolejnym, często pojawiającym się motywem są teksty i napisy w językach mniejszości narodowych zamieszkujących Żyrardów, który przedstawiany jest jako ,,tygiel narodów”, albo ,,językowa wieża Babel”. Zwycięska praca autorstwa Sławomira Łuczyńskiego przedstawia sytuację, jaka wielokrotnie zdarzała się w wielokulturowym mieście. Często dochodziło do ,,poplątania języków”, a w konsekwencji do wzajemnego przejmowania słownictwa od innych nacji. Choć od tamtych czasów minęło ponad sto lat, choć na ulicach nie słychać obcych słów, to pamięć o tamtych czasach pozostała choćby w nazwach ulic, budynków, czy choćby w nazwie samego miasta.

    ,,Manufaktura Satyry” w swych założeniach miała poprzez sztukę popularyzować zarówno przeszłość jak i współczesność miasta. Stała się również niejako wizytówką miasta na zewnątrz. Kolejne edycje ,,Manufaktury Satyry” nie kończą się wraz z wystawą podsumowującą konkurs, lecz są prezentowane w kolejnych miastach, spotykając się z życzliwym przyjęciem publiczności. Dotychczas wystawy zaprezentowano w Grodzisku Mazowieckim (2011), Błoniu (2011), Pabianicach (2012), dwukrotnie w Zamościu (2012), Warszawie (2013), Podkowie Leśnej (2013), Olsztynie (2013) i włoskiej Pizie (2012). Jednocześnie katalogi wystaw stanowią znakomity materiał promocyjny zarówno samego Żyrardowa jak i artystów prezentujących się w ramach ,,Manufaktury Satyry”. Wydawnictwo trafiło do Czech, Niemiec, Wielkiej Brytanii, Rosji, Estonii, Serbii, Włoch, Francji, Stanów Zjednoczonych, Kanady, Argentyny, Australii, Izraela, Chin, Korei , Japonii i na Ukrainę.

    Żyrardów to miasto niezwykłe pod wieloma względami. Powstało w XIX wieku z osady fabrycznej zbudowanej wokół największej w Europie fabryki lniarskiej. Jej potęgę obok Polaków budowali licznie przybyli cudzoziemcy. Byli to przede wszystkim Niemcy i Czesi stanowiący największe mniejszości narodowe. Ale byli też Żydzi, Rosjanie, Austriacy, Anglicy, Szkoci, Irlandczycy, Francuzi, Włosi, Szwajcarzy, Holendrzy. Wielu z nich znalazło tu swoją drugą ojczyznę. Miasto stało się wielokulturowe i wielowyznaniowe, stając się swoistym ,,tyglem narodów”, językową wieżą Babel. Już sama nazwa miasta pochodzi od nazwiska Francuza Filipa de Girarda, wynalazcy mechanicznej maszyny do przędzenia lnu. Właścicielami fabryki byli niemieccy przemysłowcy pochodzący z Czech: Karol Hielle i Karol August Dittrich. Ich spadkobiercą był wielce dla Żyrardowa zasłużony Karol Dittrich junior. W naszej historii pojawia się wiele obco brzmiących nazwisk: Dickson, Hay, Govenlock, Garvie, Ogden, Kennedy, Rovey, Marcellin, Marco, Haupt. Znakomity pisarz, autor ,,Mojego Żyrardowa” Paweł Hulka – Laskowski pochodził z rodziny o czeskich korzeniach. Każda z grup wyznaniowych i narodowościowych pozostawiła ślady swego pobytu, tworząc wielobarwny krajobraz kulturowy. Grupy te żyły nie tylko obok siebie, ale razem ze sobą. Prowadziło to do tolerancji i współistnienia tych społeczności. Stworzyło grunt do wzajemnego przenikania różnych kultur. Po tamtych czasach pozostały budowle w stylu tyrolskim i szwajcarskim. W Żyrardowie jest bodaj jedyne miejsce na naszym kontynencie, gdzie na jednym terenie funkcjonuje obok siebie kościół rzymskokatolicki i kaplica augsburskoewangelicka. Na miejscowym cmentarzu spoczywają obok siebie katolicy, protestanci i prawosławni. Nieopodal znajduje się żydowski kirkut. I tylko nazwiska wielu mieszkańców miasta wskazują, że ich przodkowie przywędrowali tu z całej Europy. Pamięć o tamtych niezwykłych czasach przetrwała do dziś. Patroni wielu żyrardowskich ulic, szkół, placówek kulturalnych a nawet parku miejskiego to cudzoziemcy. O wielokulturowej historii przypominają wystawy organizowane przez Muzeum Mazowsza Zachodniego w Żyrardowie oraz wystawa stała w ,,Galerii Kręgielnia” - ,,Miasto tkaczy i wizjonerów”.

    Biuro Wystaw Artystycznych - Galeria Zamojska
    +48 (84) 638 57 82
    http://www.bwazamosc.pl

The project was co-financed by the EUROPEAN UNION - EUROPEAN REGIONAL DEVELOPMENT FUND under REGIONAL OPERATING PROGRAMME OF THE PROVINCE OF LUBELSKIE FOR 2007-2013© Zamość Town Office